Pavijone
Forca Ajrore
Përpjekjet për krijimin e Armës së Aviacionit janë të hershme. Hapi i parë për të krijuar një Aviacion Ushtarak në Shqipëri, u hodh në vitin 1914, kur qeveria shqiptare porositi blerjen e tre avionëve Lohner Daimler nga Austria për të formuar Korpusin Ajror Shqiptar, por si rezultat i Luftës së Parë Botërore, urdhri u anulua.
Aviacioni Luftarak Shqiptar u krijua pas Luftës së Dytë Botërore, më 24 prill të vitit 1951. Grupimi i parë i avionëve luftarakë është bërë në Tiranë, në vitin 1951, me avionë PO-2 dhe JAK-18, ndërsa Aviacioni Reaktiv u krijua në vitin 1955 në Kuçovë dhe përbëhej nga avionë MIG-15. Në vazhdim u krijuan Reparti i Transportit Ushtarak, Regjimenti i Aviacionit në Rinas, Regjimenti i Helikopterëve dhe Regjimenti i Gjadrit.
Në vitet 1970 Aviacioni Luftarak kishte mbi 70 avionë MIG-19, 12 avionë MIG-21 dhe një skuadrilje luftarake me MIG-17. Avionë të tjerë luftarakë-mësimorë të tipit MIG-15, IL-14 dhe IL-28 shërbenin kryesisht për transport qeveritar si dhe për studime ushtarake e gjeografike.
Në Shkollën e Lartë të Aviacionit në Vlorë, veç avionëve reaktivë MIG-15, kishte dhe dy skuadrilje me avionë me helikë JAK-18, të cilët shërbenin për përgatitjen e pilotëve.
Në vitet 1970 - 1980 niveli i programimit të fluturimeve ishte intensiv dhe përgatitja e pilotëve kryhej me standarde e kërkesa të larta.
Pas viteve 2000, Forcat Ajrore u pajisën me mjete ajrore bashkëkohore.
Pavioni i pestë ka objekte të detarisë dhe aviacionit. Ky pavijon është i ndarë në tre seksione, ku në seksionin e parë janë ekspozuar objekte muzeore të aviacionit si kabina e pilotit të avionit Mig - 21, një avion shenje që përdorej për qitje.
Në seksionin e dytë janë ekspozuar objekte të detarisë, ku vizitori ka mundësinë të shoh modelin e vjetër të veshjes së polumbarit.
Në seksionin e tretë është vendosur një hartë e madhe reliev e trojeve shqiptare, e cila është e përgatitur e gjitha me dorë në vitet ’80 nga Instituti i Gjeografisë Ushtarake.
Përballë vizitorit qëndron koka e avionit Yak - 18 dhe i rrethuar nga ngjyra blu do të ketë ndjesinë e fluturimit mbi hapësirën shqiptare.
Forca Detare
Tradita detare e popullit shqiptar është e lashtë. Ajo fillon me ilirët, të cilët në shekujt V - II p.e.s., krijuan flotën më të fuqishme detare në Adriatik. Anija e famshme ilire “Liburnia”, ishte e vogël, e shpejtë dhe e manovrueshme për qëllime luftarake.
Pas sundimit romak dhe atij bizantin, në shekullin e XIV të e.s, principatat e Balshajve dhe Topiajve krijuan fuqitë e tyre detare, por Pushtimi Osman në shekullin XV, e dobësoi traditën detare.
Me Shpalljen e Pavarësisë, në 28 Nëntor 1912, u bënë përpjekjet e para për organizimin e Marinës Ushtarake nga qeveria e Ismail Qemalit, por fillimi i Luftës së Parë Botërore e ndërpreu angazhimin e qeverisë.
Në vitin 1925, Parlamenti Shqiptar miratoi buxhetin për blerjen e dy anijeve në Itali. Këto anije erdhën nё Durrёs, më 25 dhjetor 1925, ato u emërtuan “Shqypnia” dhe “Skanderbeg”. Kjo datë shënon krijimin e Forcave Detare shqiptare. Në vitin 1934, u blenë në Itali edhe 4 motovedeta të tjera “Vlora”, “Durrësi”, “Saranda” dhe “Tirana”.
Në vitet 1945 - 1990, me mbështetjen e Bashkimit Sovjetik dhe Kinës, Shqipëria krijoi Flotën Luftarake Detare. Në arsenalin e saj, Flota numëronte rreth 90 anije si: nëndetëse, katërsilurues, dragamina, gjuajtës detarë, rimorkiatorë, anije polombare, cisterna uji, anije patrulluese etj.
Pas viteve 1990, Forca Detare ashtu si e gjithë ushtria shqiptare, kaloi në fazën e transformimeve. Sot, në përbërjen e saj ka anije të Rojës Bregdetare si: “Iliria”, “Oriku”, “Butrinti” dhe “Lissus”.